dlaczego sen jest tak ważny?
Długotrwały brak snu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych u ludzi i innych zwierząt. Ale dlaczego sen jest tak ważny dla naszego zdrowia? Zespół naukowców pod kierownictwem UCLA dokonał znacznego postępu w odpowiedzi na to pytanie i po raz pierwszy wykazał, że dramatyczna zmiana “celu snu” następuje w wieku około 2 i pół roku.
Przed tym wiekiem mózg rośnie bardzo szybko.
Podczas snu REM, kiedy pojawiają się żywe sny, młody mózg jest zajęty budowaniem i wzmacnianiem synaps - struktur, które łączą neurony ze sobą i umożliwiają im komunikację - takie nitki łączące wszystko ze sobą w mózgu, abysmy mogli kojarzyć fakty, zapamiętywać rzeczy, rozwijać się itd.
Jednym z wniosków po przeanalizowaniu badań było:
Nie budź dzieci podczas snu REM - ich mózgi wykonują ważną pracę podczas snu
powiedziała jedna z autorek badania Gina Poe, profesor biologii integracyjnej i fizjologii UCLA, która od ponad 30 lat prowadzi badania nad snem.
Jednak po dwóch i pół roku główny “cel snu” zmienia się z budowy mózgu na jego konserwację i naprawę, rolę, którą pełni on do końca naszego życia - donoszą naukowcy z 18 września w czasopiśmie Science Advances. Naukowcy twierdzą, że to przejście odpowiada zmianom w rozwoju mózgu.
Czyli jak widzicie, jako dzieci, do 2.5 roku życia nasz mózg się rozwija i kształtuje, jednak potem postanawia zmienić coś co zawsze robił jak spaliśmy i postanawia teraz tylko już o niego dbać i naprawiać - oczywiście dalej można się rozwijać, ale juz nie w trakcie snu, rozwój mózgu potem się dzieje w czasie jak jesteśmy obudzeni, a nie jak śpimy (tak zrozumiałem z badania).
Jedną mega ciekawą rzeczą jest to, że liczba połączeń neuronalnych osiąga szczyt w wieku około 2 lat. Większość uczenia się polega na usuwaniu połączeń, gdy oddzielamy fantazję od rzeczywistości - jest to proces zwazny ‘przycinaniem synaptycznym’ - właśnie o nim poczytałem, mega ciekawa rzecz, może kiedyś to opisze.
Wszystkie zwierzęta w naturalny sposób doświadczają pewnych uszkodzeń neurologicznych podczas godzin czuwania, a powstałe szczątki, w tym uszkodzone geny i białka w neuronach, mogą narastać i powodować choroby mózgu. Sen pomaga naprawić te uszkodzenia i usunąć ‘śmieci w mózgu’ - zasadniczo oczyszcza mózg i wyrzuca śmieci, które mogą prowadzić do poważnej choroby.
Według starszego autora Van Savage, profesora ekologii i biologii ewolucyjnej oraz medycyny komputerowej, prawie cała naprawa mózgu zachodzi podczas snu.
Byłem zszokowany, jak ogromna zmiana nastąpiła w krótkim czasie i że ta zmiana następuje, gdy jesteśmy tacy młodzi
To przejście, które jest analogiczne do zamarznięcia wody w lód
Dane były zadziwiająco spójne: wszystkie gatunki doświadczyły dramatycznego spadku snu REM, kiedy osiągnęły ludzki odpowiednik rozwojowy w wieku około 2 i pół roku. Ułamek czasu spędzony w fazie REM przed i po tym punkcie był mniej więcej taki sam, niezależnie od tego, czy naukowcy badali króliki, szczury, świnie czy ludzi.
Jak odkryli naukowcy, sen REM zmniejsza się wraz ze wzrostem rozmiaru mózgu w trakcie rozwoju. Podczas gdy noworodki spędzają około 50% czasu snu w fazie REM, w wieku 10 lat spada do około 25% i dalej maleje wraz z wiekiem. Dorośli w wieku powyżej 50 lat spędzają około 15% czasu śpiąc w fazie REM. Znaczący spadek fazy REM na poziomie około 2 i pół ma miejsce w momencie, gdy następuje główna zmiana funkcji snu.
Sen jest równie ważny jak jedzenie
I to jest cudowne, jak dobrze sen odpowiada potrzebom naszego układu nerwowego. Wszyscy śpią, od meduz po ptaki i wieloryby. Kiedy śpimy, nasze mózgi nie odpoczywają
Chroniczny brak snu prawdopodobnie przyczynia się do długotrwałych problemów zdrowotnych, takich jak demencja i inne zaburzenia poznawcze, cukrzyca i otyłość. Kiedy zaczniesz czuć się zmęczony, nie walcz z tym - idź spać.
Dla większości dorosłych regularne 7.5 godz snu w nocy jest normalne - a czas czuwania się nie liczy, piszą naukowcy. Podczas gdy dzieci potrzebują więcej snu, niemowlęta potrzebują jeszcze więcej, mniej więcej dwa razy więcej niż dorośli. Duży odsetek snu REM u niemowląt wyraźnie kontrastuje z ilością snu REM obserwowanego u dorosłych ssaków w olbrzymim zakresie rozmiarów mózgu i rozmiarów ciała. Dorośli ludzie mają pięć cykli REM podczas całej nocy snu i mogą mieć kilka snów w każdym cyklu.
Dobry sen to doskonałe lekarstwo. To nic nie kosztuje, wystarczy zadbać o to, aby mieć dobre warunku snu i nauczyć się spać w nocy, przygotować pokój - dobra temepratura, powietrze, zaciemnienie.
Mnie osobiście zaciekawiło to naprawianie mózgu, i wyrzucanie ‘śmieci’, okazuje się, że ten system jest dość nowy i odkryty dość niedawno w badaniu z 2012 roku - więc wiemy to dopiero od 8 lat!
New Brain Cleaning System Discovered
W mózgu naczynia krwionośne są otoczone komórkami zwanymi astrocytami. Komórki te mają wypustki zwane końcowymi stopami, które owijają się wokół tętnic i żył jak warstwa rur. To przez ten rurociąg przemieszczały się cząsteczki. System wykorzystuje ciśnienie do wypychania płynu przez mózg. Jest bardzo szybki i skuteczny sposób usuwania odpadów
A jak wiecie, po to mamy tez inne narządy, nerki potem filtrują krew i po prostu ten cały syf zostaje potem przez nas wydalony.